نوروزخوانی در گوش رودها/ آیینی از دیرباز تاکنون

نوروز را می‌خوانند آن هم بغل به بغل درختان سر به فلک کشیده، شاخه و برگ در هم تنیده، کوه‌های به لاله نشسته و رود‌های جاری. نوروز را زیر صافی آسمان و رقص یک دم ابر‌ها می‌خوانند و ساز شوق کوک می‌کنند.

دست به دل آبی یکدست می‌کشند و قرآن باز می‌کنند و آیه طبیعت را تلاوت، بعد هم با عطر گل و گلاب سنت به جا می‌آورند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

سنتی دیوار به دیوار دائم برف و خانه‌های کاهگلی پلکانی و آوای دلنشین سارها.

درست وقتی سنگ‌فرش کوچه پس کوچه‌هایش تنگ و ترش و دل اهالی روستا شکوفه‌باران می‌شود، نوروز می‌خوانند دَر گوش رود و به او می‌سپارند که پیغام برساند و برکت باز آورد.

به وقت نو کردن لباس‌های رنگ و وارنگ محلی و طبق‌های دست به دست شده دخترکان یا دعا‌های پس و پیش سالخوردگان نوروز را به رودخانه‌های تاب‌خورده دور روستا تبریک می‌گویند و با رایحه گلاب دو آتشه پذیرای رود‌ها می‌شوند.

سنتی که با غذای محلی و بوق وکرنا و سازِ باز هم محلی و صد خنده اهالی مشایعت می‌شود و یکپارچه از بلندای کوه تا قعر رود هر جنبده‌ای را به وجد می‌آورد.

روستای حیدره قاضی‌خان را می‌گویم و آیین نوروز رودخانه‌ها، سنتی که از دیرباز با شکوه بهار برپا می‌شده و امروز هم به رسم حفظ آیین و سنن قدیمی و صدالبته حفظ طبیعت برپا شده است.

رود پیام‌آور نوروز در حیدره قاضی‌خانی

حالا در واپسین ساعات اسفند و زمستان به ثانیه رسیده در پی نوروزخوانی رود‌ها می‌رویم و پای کلام دهیار این روستا می‌نشینیم و از چند و، چون این سنت می‌پرسیم.

علی قاضی‌خانی، دهیار جوان و پا به کار این دیار می‌گوید: آیین نوروز رودخانه‌ها از گذشته‌های دور تا امروز در روستای حیدره قاضی‌خان برپا بوده، آیینی که از دهه پایانی اسفند تا سیزده بدر وابسته به شرایط جوی برگزار می‌شود.

او در ادامه اضافه می‌کند: روز دقیق برگزاری این آیین متناسب با بارش برف و باران بوده، اما اغلب در سال‌های اخیر حول و حوش سیزده بدر اتفاق می‌افتاد.

این دهیار جوان بیشتر توضیح می‌دهد و می‌گوید: آیین از این قرار است که روحانی محل و پیر و جوان دور هم جمع می‌شوند و آیه‌ای از قرآن تلاوت و دعای دست جمعی برای شکرگزاری می‌خوانند و در نهایت با ساز محلی و آواز مسیر رودخانه را بازگشایی و پاکسازی می‌کنند و تیر آخر کنار رودخانه می‌ایستند، گل و گلاب و آب پرتقال یا نارنج را با آداب دعاخوانی روانه رودخانه می‌کنند.

او آیین و آداب نوروز رود‌ها را تاکیدی به پاکی رودخانه‌ها می‌داند و آب نارنج و یا پرتقال را به هوای برکت و ازدیاد محصول، ضمنا بر نقش زنان روستا هم اصرار می‌کند، آخر دوش به دوش مردان در این آیین حضور داشته و دارند.

آیینی برای پاسداشت طبیعت

به گفته قاضی‌خانی در گذشته کنار رودخانه قربانی می‌کردند، اما امروزه فراموش شده و کماکان بقیه آداب نوروز رود‌ها به سبک و سیاق گذشته انجام می‌شود.

او از حکمت این سنت که عجین با محیط زیست است یاد می‌کند و ادامه می‌دهد: سلامت طبیعت و حفظ منابع طبیعی، از اوجب واجبات است بنابراین با دقت و ظرافت بیشتری باید به این امور پرداخت به ویژه که جزو سنن ما به شمار می‌رود و یک تیر و چند نشان است.

این دهیار جوان اضافه می‌کند: احیا نوروز رود‌ها به حفظ طبیعت کمک می‌کند و ادای دینی است به آیندگان، نگفته نگذرم از آموزش و فرهنگ‌سازی یکی از عایدی‌های این سنت است.

منبع: فارس

باشگاه خبرنگاران جوان وب‌گردی وبگردی

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: نوروز ۱۴۰۲ طبیعت رودخانه ها نوروز رود رود ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۶۸۸۶۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

افزایش آمار جمعیت بدمسکن در کشور

تین نیوز

جمعیت بدمسکن کشور که براساس آمار های رسمی میانه دهه ۹۰، معادل ۱۹.۵میلیون نفر اعلام شده بود، در یک برآورد جدید به ۲۳میلیون نفر افزایش یافت.

به گزارش تین نیوز به نقل از اقتصاد ۲۴، معاون وزیر راه وشهرسازی اعلام کرد: هم اکنون ۲۳ میلیون نفر از جمعیت شهری کشور به دلیل سکونت در بافت های فرسوده و ناکارآمد و همچنین سکونتگاه های غیررسمی، بدمسکن هستند و جان آن ها در معرض خطر قرار دارد. این برآورد جدید یک سوال مهم را در خود جای داده است؛ اینکه چرا طی یک دهه اخیر به رغم همه اقدامات انجام شده در حوزه نوسازی بافت های فرسوده وسکونتگاه های غیررسمی، جمعیت بدمسکن افزایش داشته است؟ آیا این اقدامات بی اثر بوده است؟

محمد آیینی، معاون وزیر راه وشهرسازی و مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران، در پاسخ به این سوال به «دنیای اقتصاد» اعلام کرد: برآورد فعلی از جمعیت بدمسکن، با توجه به متوسط نرخ رشد سالانه جمعیت صورت گرفته است. به گفته محمد آیینی، بررسی ها نشان می دهد، جمعیت ۱۱ و نیم میلیون نفری ساکن در بافت های فرسوده شهری ایران از سال ۹۵ تاکنون در هر سال به طور متوسط، رشد ۱.۳ درصدی، یعنی معادل نرخ رشد جمعیت ایران، داشته است.

 

اما، جمعیت بدمسکن ساکن در سکونتگاه های غیررسمی و حاشیه ای، به دلیل گسترش فقر مسکن، رشدی به مراتب بیشتر از حد طبیعی داشته و برآورد ها حاکی از آن است در هر سال به طور متوسط ۲.۳ درصد به جمعیت ساکن در این سکونتگاه های غیررسمی افزوده شده است. جمعیت حدود یک میلیون نفری ساکن در بافت های تاریخی نیز تقریبا در یک دهه اخیر بدون تغییر بوده است.

به گفته آیینی، همچنین، بخشی از این رشد جمعیت بدمسکن ناشی از گسترش محدوده بافت های فرسوده وناکارآمد و سکونتگاه های غیررسمی در سال های اخیر است. در حالی که ابتدای دهه ۹۰، مساحت پهنه های فرسوده و سکونتگاه های غیررسمی ۷۴ هزار هکتار اعلام می شد در تازه ترین برآورد ها این میزان به ۱۶۷ هزار هکتار افزایش یافته است. آیینی گفت: تاکنون بیش از یک میلیون و ۵۰ هزار واحد مسکونی در بافت های فرسوده ساخته شده است که حاصل نوسازی بیش از ۳۵۰ هزار پلاک فرسوده است.

هنوز ۲میلیون و۷۰۰هزار پلاک فرسوده با قابلیت ساخت دست کم ۴.۵میلیون واحد مسکونی در کشور وجود دارد. آیینی همچنین از صعود آمار نوسازی مسکن در سال ۱۴۰۲ خبر داد و گفت: در سال گذشته سهم پروانه های ساختمانی بافت فرسوده از کل پروانه ها به ۲۱.۵ درصد رسید؛ این سهم در ۱۴۰۱ معادل ۱۸.۵ درصد بود و در صورتی که بسته مشوق های شهرسازانه در همه شهر ها اجرایی شود، این سهم به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت.

معاون وزیر راه وشهرسازی، همچنین آماری از وضعیت ساخت وساز در بافت های فرسوده در قالب طرح نهضت ملی مسکن ارائه کرد. به گفته آیینی سهم بافت های فرسوده از ساخت سالانه یک میلیون مسکن در کشور، ساخت ۱۵۰ هزار واحد مسکونی در هر سال است. طی دو سال اخیر تاکنون ۲۶۶ هزار واحد مسکونی در قالب این طرح در پروسه ساخت قرار گرفته که از این میزان سهم تهران حدود ۵۵ هزار واحد است؛ همچنین بیش از ۸۲ هزار واحد نیز تاکنون افتتاح شده که حدود ۱۶ هزار واحد از این تعداد مربوط به تهران بوده است. آیینی اعلام کرد: بنا داریم تا پایان امسال آمار واحد های شروع شده نهضت ملی را به ۴۰۰ هزار واحد مسکونی رسانده و۱۰۰هزار واحد دیگر را نیز به بهره برداری برسانیم.

آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید